آرتروسکوپی زانو: مراحل، مزایا و عوارض

آرتروسکوپی یک درمان جراحی است که توسط متخصصین ارتوپدی در موارد مختلفی از آن استفاده می شود. آرتروسکوپی زانو روشی برای دیدن داخل مفصل است. Arthro به معنای مفصل و scopy به معنی دیدن می باشد. پزشک معالج با دیدن داخل مفصل می تواند مشکلات زانو را تشخیص داده و اقدام به درمان جراحی بعضی از آن ها از طریق آرتروسکوپ کند. هر ساله در حدود چهار میلیون نفر در سراسر دنیا عمل آرتروسکوپی زانو را انجام می دهند. در گذشته عمل‌های مفصل زانو به روش باز انجام می شد، و در خیلی از موارد به آسیب سطح مفصل و محدودیت پس از عمل منجر می شد. استفاده از آندوسکوپی، تحولی بزرگ در عمل مفاصل مختلف بدن به وجود آورد . آرتروسکوپ به عنوان وسیله ای برای تشخیص و درمان بیماری ها و اختلالات داخل مفصلی باعث بهبود عملکرد بیماران پس از عمل می شود و آسیب وارد به مفصل در عمل را کاهش می دهد. عکس زیر تصویر نشان داده شده از داخل مفصل زانو توسط دوربین کوچک آرتروسکوپی را نشان می دهد.

مراحل انجام آرتروسکوپی

 معمولا درمان آرتروسکوپی بصورت یک عمل سرپایی است به این منظور که بیمار مدت کوتاهی معمولا چند ساعت قبل از عمل در بیمارستان بستری شده و بعد از آرتروسکوپی می تواند در همان روز از بیمارستان مرخص شود. مانند هر عمل جراحی دیگر بیمار باید به توسط متخصص بیهوشی تحت بیهوشی عمومی یا بیحس کمری یا بندرت بیحسی محلی قرار بگیرد. پس باید قبل از شروع عمل بیمار حداقل بمدت هشت ساعت چیزی نخورده و نیاشامیده باشد. کل آرتروسکوپی ممکن است چیزی حدود نیم تا یک ساعت وقت ببرد. اگر در حین عمل بطور کامل بیهوش نشده باشید شما هم می توانید از طریق مانیتور شاهد آرتروسکوپی باشید. در انتهای عمل، وسایل خارج شده و شکاف های پوستی بخیه شده و پانسمان می شوند.

عمل جراحی آرتروسکوپی زانو

تقریبا همه عمل‌های آرتروسکوپی زانو به صورت سرپایی انجام می شود.

پذیرش در اتاق عمل

مرکز جراحی یا بیمارستان با شما برای مشخص کردن جزئیات عمل در مورد قرار ملاقات تماس می گیرد. ممکن است از شما درخواست شود تا یکی دو ساعت قبل از عمل به بیمارستان بیایید. بعد از نیمه شب قبل از عمل هیچ چیز نخورید و نیاشامید.

بیهوشی عمل جراحی آرتروسکوپی زانو

زمانی که شما برای عمل وارد اتاق عمل می شوید، یک عضو تیم بیهوشی با شما صحبت می کند. آرتروسکوپی زانو می تواند تحت بیهوشی موضعی، ناحیه ای و عمومی انجام شود.

• بیهوشی موضعی فقط زانوی شما را بی حس می کند.
• بیهوشی ناحیه ای قسمت پایین تر از کمر شما را بی حس می کند.
• بیهوشی عمومی باعث می شود که شما به خواب روید.

متخصص بیهوشی به شما کمک می کند که در مورد بهترین روش بیهوشی تصمیم گیری کنید. اگر شما بیهوشی موضعی یا ناحیه ای داشته باشید ممکن است که بتوانید عمل آرتروسکوپی زانو را از طریق صفحه نمایشگر مشاهده کنید.

روش عمل جراحی آرتروسکوپی زانو

آرتروسکوپی زانو از طریق انجام برش های بسیار کوچک انجام می شود. در حین عمل، دکتر جراح ارتوپد شما آرتروسکوپ (یک دوربین کوچک در حد اندازه یک سوزن) را درون مفصل زانوی شما وارد می کند. آرتروسکوپ تصویری روی مانیتور خواهد فرستاد. جراح شما می تواند ساختار زانوی شما را باجزئیات فراوان بر روی مانیتور مشاهده کند. جراح شما برای مشاهده، اصلاح و همچنین از بین بردن بافت آسیب دیده می تواند از آرتروسکوپی زانو استفاده کند. برای انجام این کار، ابزارهای جراحی کوچکی از طریق برش های اطراف زانو در زانو وارد می شود. جراح ارتوپد شما برش های کوچکی درون زانوی شما انجام می دهد. یک محلول استریل برای پر کردن مفصل زانوی شما و شستشوی آن استفاده می شود. این کار به جراح ارتوپد کمک می کند تا زانوی شما را به صورت واضح و با جزئیات فراوان مشاهده کند.

آرتروسکوپی چه مزایایی دارد؟

گرچه توجه به آرتروسکوپی از جانب مردم بیشتر به علت استفاده از آن در درمان ورزشکاران معروف بدست آمد، ولی درمان با آرتروسکوپ در بعضی بیماری ها می تواند موجب ساده شدن عمل جراحی، درد کمتر بیمار بعد از عمل و دوران نقاهت کوتاهتر می شود. بیمار معمولا همان روز یا روز بعد از عمل می تواند از بیمارستان مرخص شود. خیلی از اوقات بیمار می توان بعد از چند روز به سر کارش برگردد.

موارد منع عمل آرتروسکوپی

موارد منع عمل آرتروسکوپی معدود است. آرتروسکوپی نباید پیش از معاینه‌ی دقیق بالینی و روش‌های تشخیصی غیرتهاجمی‌تر انجام شود. این روش همچنین در مواردی که به‌علت انتقال عفونت‌های سطحی خطر عفونت مفصلی وجود دارد امکان‌پذیر نیست. خشکی کامل یا شدید مفصلی از موارد منع نسبی آرتروسکوپی است و آسیب‌های اطراف مفصل که باعث نشت مایع از داخل مفصل می‌شوند نیز مانعی برای عمل آرتروسکوپیک‌اند.

ضرورت انجام آرتروسکوپی

تشخیص آسیب دیدگی مفصل همواره با بررسی دقیق سابقه پزشکی بیمار، معاینه کامل و تصویربرداری‌های رادیوگرافی (اشعه ایکس، ام آر آی و سی تی اسکن) انجام می‌شود. تشخیص نهایی مبتنی بر آرتروسکوپی غالباً دقیق‌تر از تشخیصی است که به کمک عمل باز سنتی، پرتو نگاری (اشعه ایکس) یا ام آر آی به تنهایی صورت می‌گیرد.

بعضی از دلایل متداول انجام آرتروسکوپی زانو در ارتوپدی عبارت است از:

• پارگی مینیسک (غضروف داخل زانو)
• مینیسک خارجی دیسکی شکل (شکل‌گیری غیرطبیعی مینیسک)
• شل بودن مفصل زانو
• شکستگی داخل یا نزدیک مفصل زانو (اگرچه درمان این مشکل غالباً نیازمند رویکرد “باز” است.)
• ترمیم پارگی رباط (گاهی باید عمل باز انجام شود.)
• زانو درد مداوم و مقاوم در برابر درمان محافظه کارانه (آرتروسکوپی تشخیصی زانو)
• برداشتن پوشش داخلی (سینوویوم) ملتهب زانو

عوارض و خطرهای احتمالی آرتروسکوپی زانو

 هیچ عمل‌ جراحی بدون عوارض جانبی نیست و تمام عمل‌ها با عوارض احتمالی زیر همراه هستند:

• خونریزی بیش از حد در طول عمل
• عفونت محلعمل
• مشکلات تنفسی ناشی از بیهوشی
• واکنش آلرژیک به داروی بیهوشی یا دیگر داروهای استفاده شده در طول عمل

اثرهای جانبی مختص آرتروسکوپی زانو عبارت‌اند از:

• خونریزی داخل مفصل زانو
• تشکیل لخته خون در پا
• عفونت داخل مفصل زانو
• سفتی و خشکی زانو
• صدمه یا آسیب دیدن غضروف، رباط، مینیسک، رگ‌های خونی یا عصب‌های زانو

تذکرات

در صورت بروز موارد زیر باید به پزشک مراجعه کرد:

• ورم، گزگز، درد یا بی‌حسی انگشتان پا که با بالاتر از سطح قلب بردن زانو و نگه داشتن آن در این ارتفاع به مدت یک ساعت برطرف نشود.
• مواجهه با ترشحات بدبو، سبز یا زرد رنگ یا بدون سابقه
• تب و لرز یا تب بالای ۵ درجه سانتیگراد یا بالاتر از ۳۸ درجه بودن دمای بدن به مدت یک شبانه روز