کیست بیکر، نوعی تورم است که می تواند در پشت زانو شما ایجاد شود. این کیست با مایع سینوویال پر شده است که یک مایع روان کننده است که در حالت عادی در مفصل زانو وجود دارد. این کیست ها معمولا زمانی ایجاد می شوند که در زانوی شما یک مشکل زمینه ای مثل استئوآرتریت وجود داشته باشد. علائم آن می تواند شامل درد، تورم و سفتی پشت زانو باشد. کیست بیکر ندرتا سر باز می کند(پاره می شود) و باعث ایجاد علائمی مشابه لخته در وریدهای عمقی (DVT) می‌شود. کیست بیکر اغلب بهبود می‌یابد و طی گذشت زمان به صورت خود بخودی محو می‌شود؛ گرچه درمان‌های مختلفی وجود دارند که درصورت داشتن علائم مرتبط با آن به شمام کمک کنند.
فهرست مطالب
کیست بیکر چیست؟
کیست بیکر تورمی پر از مایع است که می‌تواند پشت زانو ایجاد شود. این بیماری را به نام پزشکی که برای اولین بار این بیماری را در سال ۱۸۷۷ یعنی ویلیام بیکر نام گذاری کرده‌اند. همچنین به آن کیست پوپلیتئال نیز گفته می‌شود؛ که اصطلاحی پزشکی است به معنی نواحی پشت زانو می‌باشد؛ که همان حفره پوپلیتئال است. این کیست‌ها از لحاظ اندازه، از سایزهای بسیار کوچک تا کیست‌هایی با محدوده به بزرگی چند سانتی‌متر می‌توانند متغیر باشند. ندرتا پیش می‌آید که کیست‌های بیکر پشت دو زانوی یک فرد را بصورت همزمان درگیر کنند.
چه چیزی باعث ایجاد کیست بیکر می‌شود؟
کیست بیکر از دو طریق ساخته می‌شود.
کیست بیکر اولیه
کیست‌هایی هستند که می‌توانند پشت یک مفصل زانو سالم ایجاد شوند. در بعضی موارد، از این نوع از کیست‌ها به نام کیست‌های اولیه یا با علت ناشناخته یاد می‌شود که معمولا در افراد جوان و کودکان ایجاد می‌شود.
مهم است بدانیم که در این نوع از کیست بیکر، ارتباطی میان مفصل زانو و بورس (کیسه) پوپلیتئال پشت زانو، وجود دارد. این بدین معنی است که مایع سینوویال می‌تواند از داخل مفصل به کیسه پوپلیتئال عبور کند و کیست بیکر تشکیل شود.
کیست بیکر ثانویه
گاهی اوقات، کیست بیکر زمانی ایجاد می‌شود که زانو دارای یک مشکل زمینه‌ای مانند آرتریت یا پارگی غضروف منیسک که در داخل مفصل زانو قرار دارد. در نتیجه این عامل زمینه‌ای، فشار داخل زانو افزایش پیدا می‌کند. از تاثیرات این اتفاق کشیدگی کپسول مفصل است. کپسول مفصل به سمت پشت زانو برآمده می‌شود که ایجاد کیست بیکری را می‌کند که با مایع سینوویال پر شده است.
چه افرادی کیست بیکر می‌گیرند؟
کیست بیکر اغلب در کودکان ۴تا ۷ سال و بالغیت بین ۳۵ تا ۷۰ سال رخ می‌دهد؛ که در بالغین، شایع‌تر از کودکان است. در صورت داشتن مشکلات زمینه‌ای در زانو، احتمال اینکه کیست بیکر بگیرید بیشتر می‌شود.
آرتریت شایع‌ترین بیماری مرتبط با کیست بیکر است؛ که می‌تواند شامل انواع آرتریت‌ها شود؛ مانند استئوآرتریت (شایع‌ترین نوع)، آرتریت روماتوئید، آرتریت سوریاتیک و نقرس.
همچنین اگر مینیسک یا یکی از لیگامان‌های زانوی‌تان پاره شده باشد یا مفصل زانوی‌تان دچار عفونت شده باشد، ممکن است کیست بیکر بگیرید.
آیا کیست بیکر ایجاد علائم می‌کند؟
برخی از افرادی که کیست بیکر دارند، هیچ علامتی ندارند. همچنین کیست‌های کوچک گاهی اوقات، هنگام معاینه پزشک قابل یافتن نیستند. کیست ممکن است زمانی که در حال انجام آزمایش برای زانوی خود هستید، به صورت اتفاقی پیدا شود مثلا اسکن MRI برای علت‌های دیگر.
در کل هرچه کیست بیکر بزرگ‌تر باشد، احتمال ایجاد علائم بیشتر می‌شود. ممکن است بتوانید تورم را پشت زانوی خود ببینید یا آن را حس کنید. گاهی اوقات ممکن است متوجه شوید که خود زانو تورم دارد. برخی افراد در نواحی اطراف زانو احساس درد دارند. اگر یک کیست بیکر بزرگ داشته باشید خم کردن زانو ممکن است برای‌تان دشوار باشد و در ناحیه پشت زانوی خود، بخصوص در حالت ایستاده، احساس سفتی کنید. بصورت کمتر شایعی امکان دارد در زانوی خود احساس قفل شدگی یا کجی داشته باشید.
اگر زانوی‌تان دچار مشکلات زمینه‌ای مانند آرتریت است، امکان دارد که علائم مربوط به آن مانند درد زانو را داشته باشید.
آیا عوارضی در اثر آن ایجاد خواهد شد؟
شایع‌ترین عارضه کیست بیکر، سر باز کردن (پارگی) آن است. این اتفاق زمانی می‌افتد که مایع از داخل کیست، به عضلات ساق نشت می‌کند که می‌تواند باعث تورم عضلات ساق شود. به علاوه امکان دارد پوست ساق‌تان دچار خارش و قرمزی شود که علت آن آسیب ناشی از نشت مایع از کیست است. از هر ۲۰ مورد کیست بیکر حدود ۱یا۲ تای آن‌ها دچار پارگی می‌شوند.
در صورتی که کیست بیکر پاره شود، افتراق آن از لخته‌ی ورید عمقی پا، دشوار خواهد بود. لخته ورید عمقی در حقیقت لخته خونی است که در ورید پا ایجاد می‌شود که در این موارد بررسی آن‌ها برای رد کردن لخته ورید عمقی امری مهم است؛ زیرا این بیماری می‌تواند وضعیتی را ایجاد کند که نیاز به درمان داشته باشد. کیست بیکر ندرتا دچار عفونت می‌شود.
کیست بیکر چگونه تشخیص داده می‌شود؟
امکان دارد پزشک شما حین آزمایش زانوی تان به کیست بیکر شک کند. ناحیه پشت زانوی‌تان ممکن است متورم شود. ممکن است پزشک نوری به روی ناحیه متورم بتاباند؛ در صورتی که نور از آن عبور کرد، تورم پر از مایع است بنابراین تورم در واقع یک کیست است.
اسکن اولتراسوند، روش بررسی خوبی برای نشان دادن کیست بیکر و افتراق همزمان آن از لخته ورید عمقی است. گاهی ارقات MRI نیز می‌تواند برای تایید تشخیص مورد استفاده قرار گیرد.
درمان کیست بیکر چیست؟
کیست بیکر اغلب خوب می‌شود و با گذشت زمان، خود به خود محو می‌شود. کیست بیکر اولیه معمولا در کودکان با گذشت زمان از بین می‌رود؛ گرچه ممکن است این کیست قبل از ناپدید شدنش، ماه‌ها یا حتی سال‌ها مقاومت کند. در بسیاری از افراد، علائم به صورت خفیفی ایجاد می‌شوند که نیاز به درمان خاصی ندارند.
انتخاب‌های درمانی متفارتی می‌توانند در صورت وجود علائم کیست بیکر به شما کمک کنند. که شامل موارد زیر می‌شوند:
درمان برا زمینه‌ای زانو
اگر کیست بیکر دارید، در صورت وجود مشکل زمینه‌ای، درمان آن از اهمیت بالایی برخوردار است. درمان می‌تواند در کاهش اندازه و تورم یا درد ایجاد شده کمک کند. برای مثال اگر استئوآرتریت دارید، تزریق استروئید به زانو می‌تواند به تسکین درد و التهاب کمک کند؛ گرچه این کار از ایجاد مجدد کیست جلوگیری نمی‌کند.
اگر در زانوی خود دچار آسیب شده‌اید؛ مثل پارگی مینیسک، درمان آن به درمان کیست بیکر نیز کمک می‌کند. برای اطلاعات بیشتر می‌توانید به نشریه‌هایی تحت عنوان آسیب‌های لیگامان زانو و پارگی مینیسک، مراجعه کنید.
درمان برای کمک به تسکین علائم
اگر به علت کیست بیکر، احساس درد یا ناراحتی دارید، یک یا چند مورد از روش‌های زیر می‌توانند کمک کننده باشند:
- داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی (NSAISها).این داروها می‌توانند به تسکین درد کمک کنند؛ همچنین باعث محدود کردن التهاب و تورم می‌شوند. انواع و برندهای مختلفی از آن‌ها وجود دارد، می‌توانید بدون نیاز به تجویز، از داروخانه‌ها ایبپروفن تهیه کنید؛ برای سایر داروها نیاز به نسخه دارید. عوارض جانبی این داروها شامل درد و خونریزی از معده است که مشکلی جدی به حساب می‌آید. ممکن است بسیاری از افراد آسمی، افراد با فشار خون بالا، اختلالات کلیوی و قلبی، نتوانند NSAIDها را مصرف کنند. بنابراین قبل از مصرف این داروها با پزشک یا داروساز خود برای اطمینان از اینکه این داروها برای شما هم مناسب هستند، مشورت کنید.
- مسکن قوی‌تر. در صورت پارگی کیست، امکان دارد مایع داخل آن به ساق نشت کند و درد را تشدید کند. در این شرایط ممکن است نیاز به درمان‌های قوی‌تر باشد.
- یخ نیز می‌تواند به تسکین درد کمک کند.با پیچیدن چند قطعه یخ در یک کیسه پلاستیکی یا حوله، یک بسته یخ درست کنید. (یخ را مستقیما روی پوست نگذارید؛ چرا که ممکن است باعث سوختگی با یخ شود). از یک کیسه نخود فرنگی یخ زده نیز می‌تواند استفاده کرد. به مدت ۱۰ تا ۳۰ دقیقه از کیسه یخ استفاده کنید. کمتر از ۱۰ دقیقه اثر کمتری دارد و بیشتر از ۳۰ دقیقه نیز می‌تواند به پوست آسیب رساند.
- عصای زیربغل.استفاده ازعصای زیربغل تا زمان بهبود علائم‌تان می‌تواند ضروری باشد.
- فیزیوتراپی.حرکت دادن مفصل پا و انجام فعالیت‌های قدرتی برای کمک به عضات اطراف ساق‌تان می‌تواند کمک کننده باشد.
سایر درمان‌ها
سایر انتخاب‌های درمانی شامل موارد زیر می‌شوند:
- تخلیه مایع– گاهی اوقات پزشک برای تخلیه مایع اضلافی از زانو و تسکین علائم، از یک سوزن استفاده می‌کند. گرچه احتمال شکل‌گیری مجدد کیست بیکر طی زمان وجود دارد.
- کورتیزون (استروئید) تزریقی– این روش گاهی اوقات به دنبال تخلیه مایع، برای کاهش التهاب و درد ایجاد شده توسط کیست می‌شود. این درمان از ایجاد مجدد کیست جلوگیری نمی‌کند.
- جراحی برای برداشتن کیست– جراحی گاهی اوقات انجام می‌شود؛ بخصوص در زمان‌هایی که کیست بسیار بزرگ و دردناک باشد و سایر درمان‌ها جواب‌گو نباشند. گاهی اوقات برای از بین بردن ارتباط میان کیست بیکر و مفصل زانو از روش سوراخ کلید استفاده می‌شود. بعضی مواقع کیست با عمل جراحی باز برداشته می‌شود. به علاوه امکان دارد جراحی برای درمان مشکل زمینه‌ای نیز بصورت همزمان انجام شود؛ مثل ترمیم پارگی مزانشیال.
