بی ثباتی کشکک زانو (دررفتگی و نیمه دررفتگی)؛ علت و درمان با روش‌های بدون جراحی

کشکک زانو قسمت بسیار مهمی از مفصل زانو است که مکانیسم اکستانسور (مکانیسم باز کننده و مستقیم کننده مفصل زانو) را شکل می‌دهد. مکانیسم اکستانسور ساختاری زنجیره‌ای است که زانو را قادر به صاف شدن می‌کند. بی‌ثباتی کشکک زانو مجموعه‌ای از بیماری‌هایی است که بر حرکت کشکک یا کاسه زانو تأثیر می‌گذارد و شامل دررفتگی و نیمه‌دررفتگی کشکک زانو می‌شود. این بیماری می‌تواند انواع مختلفی داشته باشد.

آناتومی زانو

معمولاً کشکک زانو در حفره‌ای در قسمت پایینی انتهای ران قرار دارد که به آن حفره تروکلیار یا تروکلیا گفته می‌شود. شکل وارونه سطح زیرین کشکک زانو که در حفره قرار دارد باعث می‌شود که کشکک زانو در هنگام خم و راست شدن در مرکز باقی بماند. رباط‌های اطراف کشکک زانو به باقی ماندن آن در مرکز کمک مضاعفی کرده و قسمت‌های مختلف عضلات چهار سر ران هم به پایداری آن کمک می‌کنند.

نیمه‌دررفتگی کاسه زانو

نیمه‌دررفتگی کشکک زانو، دررفتگی موقتی و جزئی کاسه زانو از محل خودش که حفره‌ای در انتهای استخوان ران (فیمور) است می‌باشد. این حفره بین دو برآمدگی انتهای استخوان ران که به آن کندیل استخوان ران گفته می‌شود قرار دارد.

علت دررفتگی کشکک زانو چیست؟

دلیل دررفتگی کشکک زانو معمولاً ساختا ر غیر طبیعی پا است. ممکن است عضله داخلی ران پا رشد نکرده باشد و یا عضله خارجی ران بیش از اندازه رشد کرده باشد. این امکان نیز وجود دارد که کاسه زانوی شما نسبت به افراد دیگر بالاتر قرار گرفته باشد. همچنین ممکن است زانوی شما کج باشد یا سمت بیرونی استخوان ران به اندازه کافی رشد نکرده باشد.

علائم دررفتگی کشکک زانو

ممکن است شما احساس کنید که کشکک زانو از محل طبیعی خودش خارج شده است. همچنین ممکن است زانو متورم شده و پشت زانو درد بگیرد، در هنگام خم و راست کردن پا هم درد را در زانو احساس خواهید کرد.

دررفتگی کشکک زانو

دررفتگی کشکک زانو آسیب شایعی است که به‌طور طبیعی حدود شش هفته طول می‌کشد تا بهبود یابد.

علت دررفتگی کشکک زانو چیست؟

غالباً ضربه یا تغییر ناگهانی جهت پا در زمانی که پا روی زمین قرار دارد - معمولاً در هنگام ورزش - علت نیمه دررفتگی کشکک زانو بوده و باعث دررفتگی کشکک زانو می‌شود. کشکک زانو به‌طور طبیعی در جلوی زانو قرار دارد و در هنگام خم و راست شدن پا، روی حفره‌ای در مفصل زانو می‌غلتد. در هنگام دررفتگی کشکک زانو، کشکک از داخل حفره خارج شده و بافت‌های اطراف آن کشیده شده یا پاره می‌شود.

علائم دررفتگی زانو چیست؟

وقتی کشکک زانو از محل خود خارج می‌شود، معمولاً دیده می‌شود یا زاویه قرار گرفتن آن به شکل متفاوتی تغییر می‌کند؛ اما در بسیاری از موارد کاسه زانو سریع و با صدای تق تق به محل اصلی خود باز می‌گردد. دیگر علائم دررفتگی کشکک زانو عبارتند از:

• تق تق و صدا دادن زانو
• درد شدید در زانو
• ناتوانی در صاف کردن زانو
• تورم ناگهانی زانو
• ناتوانی در راه رفتن

تشخیص ناپایداری کشکک زانو شامل دررفتگی و نیمه دررفتگی کشکک زانو

متخصصین ما در مطب دکتر سعیدی از شما در مورد علائم بیماری سئوال کرده و زانوی شما را معاینه خواهند کرد. آن‌ها قادر خواهند بود که لغزش کشکک زانو را به سمت بیرون پا در هنگام خم و راست کردن پا تشخیص داده و متوجه دررفتگی احتمالی آن شوند.

در موارد حاد برای ارزیابی دقیق آسیب‌دیدگی‌های استخوانی و بررسی محل کشکک زانو از عکس‌برداری به وسیله اشعه ایکس استفاده می‌شود.

معمولاً برای بررسی‌های بیشتر و ارزیابی رباط کشککی رانی داخلی و درک جزئیات آناتومی و میزان آسیب دیدگی غضروف مفصلی از ام‌آر‌آی یا سی‌تی‌اسکن استفاده می‌شود.

درمان دررفتگی کشکک زانو

انتخاب روش‌های درمانی به اختلالات ساختاری زمینه‌ای که باعث دررفتگی کشکک زانو شده است بستگی دارد و غالباً شامل فیزیوتراپی برای تقویت واستوس مدیال ابلیکوس می‌شود. در این مقاله ما به برخی روش‌های درمانی غیرجراحی که در مطب دکتر سعیدی برای درمان اختلالات ناپایداری کشکک زانو به کار گرفته می‌شود اشاره می‌کنیم.

درمان به روش کایرپرکتیک و ماساژ درمانی

اولین مرحله درمان که توسط متخصصین ما انجام می‌شود، کاهش دررفتگی و نیمه دررفتگی کشکک زانو است. متخصصین، با استفاده از روش‌های کایروپرکتیک اقدام به تعدیل دررفتگی و نیمه دررفتگی کشکک زانو می‌کند. ماساژدرمانی هم به کاهش درد و تورم، تصحیح عدم تعادل عضلانی و بهبود عملکرد کشکک زانو کمک می‌کند.

کمپرس یخ

زانوی خود را به کمک یک پشتی درحالی که دراز کشیده یا خوابیده‌اید بالا نگه دارید، یک کیسه یخ، بسته ژله یخی یا سبزیجات یخ زده بسته بندی شده که بین یک پارچه پیچیده شده است را هر سه تا چهار ساعت برای حدود 20 دقیقه روی زانو قرار دهید تا درد آرام گیرد.

آتل‌بندی (استفاده از بریس) و کفش‌ها

با کمک این وسایل، کشکک زانو در محل خود محکم نگه داشته می‌شود و باعث می‌شود که در دوران نقاهت و بهبودی فشار کمتری به زانو وارد شود. کفش‌ها و ارتز می‌توانند از چرخش ران به سمت داخل، پرانتزی شدن زانو (والگوس زانو) و پروناسیون مفصل ساب تالار پیشگیری کنند.

نواربندی کشکک زانو (روش مک کونل)

هدف از نواربندی مک کونل بازگرداندن تراز کشکک و کنترل درد زانو است. با ترازبندی مناسب، واستوس مدیالیس اوبلیکوس در محل خود قرار می‌گیرد. پس از نواربندی، باید درد بیمار در هنگام انجام فعالیت‌هایی که باعث ایجاد درد می‌شوند مثل بلند شدن از روی صندلی کاهش یابد. هدف از نوار بندی، بهبود موقعیت کشکک زانو و تسهیل عملکرد حرکتی پایدارکننده‌های میانی کشکک زانو به خصوص واستوس مدیالیس اوبلیکوس است.

تزریق اپیدرال

دررفتگی و نیمه‌دررفتگی کشکک زانو می‌تواند بسیار آسیب زا و دردناک باشد به طوری که باعث ناتوانی کامل بیمار در یک دوره زمانی می‌شود. درد و تورم تدریجاً و به مرور زمان بهبود خواهد یافت اما ممکن است نگرانی‌هایی بابت ناتوانی‌های ایجاد شده و بازگشت درد و تورم وجود داشته باشد. تزریق آستروئید اپیدورال به کاهش درد و تورم ناشی از دررفتگی کشکک زانو کمک کرده و همچنین باعث می‌شود فرایند درمان برای بیمار قابل تحمل تر شود.

طب سوزنی برای درمان دررفتگی کشکک زانو

طب سوزنی معمولاً همراه با فیزیوتراپی بسیار مؤثر است. طب سوزنی با ترشح اندورفین (هورمون کاهش دهنده درد) در جریان خون باعث کاهش درد می‌شود. نیدلینگ همچنین به افزایش گردش جریان خون در ناحیه آسیب‌دیده کمک کرده و التهاب و تورم را در آن قسمت کاهش می‌دهد.

الکتروتراپی برای درمان دررفتگی کشکک زانو

در دررفتگی‌های شدید و حاد کشکک زانو، تحریک الکتریکی عضلات چهار سر ران یک گزینه برای بازتوانی عضلاتی است که ممکن است پس از درد دچار اختلالات حرکتی شده باشند. تحریک الکتریکی همچنین می‌تواند نقش مهمی را در مدیریت آب آوردگی مفصل زانو ایفا کند.

وقتی که عذاب درد، تورم، تب موضعی ناشی از تورم، التهاب و قرمزی پوست بهبود یافت، بیمار وارد فاز توانبخشی خواهد شد.

تمرینات ورزشی

فیزیوتراپیست تمریناتی برای تقویت عضلات چهار سر ران را به شما آموزش می‌دهد. برخی از این حرکات درمانی عبارتند از:

انقباض استاتیک عضلات چهار سر ران

با فشار دادن زانو به سمت حوله‌ای که در زیر آن قرار دارد عضلات جلوی ران را سفت گرفته و منقبض کنید.

ایجاد فشار (طاق باز)

روی کمر خود دراز بکشید و مطابق عکس زیر یک توپ پیلاتز را بین دو زانوی خود قرار دهید. ماهیچه‌های ران (عضلات چهار سر) را با صاف کردن زانوها و فشار آوردن آرام به توپ توسط دو زانو سفت کرده و منقبض کنید.

زانوی خود ر ا خم و راست کنید

زانوی خود را تا آنجایی که می‌توانید بدون درد خم و راست کنید تا کششی ملایم و متعادل را احساس کنید.

کشش (اکستنشن) ران در حالت ایستاده

با کمک گرفتن از یک میز یا صندلی تعادل خود را حفظ کنید. کمر و زانوی خود را صاف نگه دارید و به آرامی پای خود را به عقب ببرید و عضلات باسن خود را منقبض کنید.

عمل جراحی برای درمان دررفتگی کشکک زانو

عمل جراحی فقط در موارد شکستگی یا جراحات جدی دیگر نظیر پاره شدن رباط‌ها انجام می‌شود. همچنین اگر شما حداقل یک بار سابقه دررفتگی کشکک زانو را داشته‌اید و دوباره این مشکل برای شما به وجود آمده است ممکن است به عمل جراحی نیاز پیدا کنید.

پیشگیری از دررفتگی زانو

بهترین روش برای پیشگیری از بی‌ثباتی کشکک زانو حفظ قدرت عضلات ران به خصوص عضلات داخلی ران است.